96% ของคุณแม่ให้นม ทุกข์ทรมานจากอาการบาดเจ็บของหัวนม* 

ฮอร์โมนความสุขในการให้นมลูก

• Prolactin ทำหน้าที่ผลิตน้ำนม
• Oxytocin ทำหน้าที่ขับน้ำนม หรือทำให้น้ำนมหลั่ง

เมื่อลูกเข้าเต้าหรือปั๊มนม เส้นประสาทบริเวณหัวนมและลานนมจะส่งสัญญานไปที่ต่อมใต้สมองเพื่อให้หลั่ง Prolactin ที่ช่วยในการผลิตน้ำนม และ Oxytocin ที่ช่วยขับน้ำนม 

Oxytocin มีอีกชื่อหนึ่งว่าฮอร์โมนแห่งความรัก เนื่องจาก Oxytocin จะหลั่งได้ดีในเวลาที่คุณแม่มีความสุข รู้สึกรักและได้รับความรัก รู้สึกสบายใจ ผ่อนคลาย เมื่อ Oxytocin หลั่งได้ดี น้ำนมคุณแม่ก็จะไหลออกได้ดี 

ปัจจัยที่เป็นตัวยับยั้ง Oxytocin ได้แก่ อารมณ์และความรู้สึกที่เป็นลบทุกด้าน เช่น ความเจ็บปวด ความเครียด ความกังวล ความสงสัย ความไม่สบายใจ และความหงุดหงิด หากต้องการให้นมไหลดี คุณแม่ควรหลีกเลี่ยงอารมณ์เหล่านี้ทั้งหมด 

สาเหตุของอาการบาดเจ็บที่หัวนม

บาดเจ็บจากการเข้าเต้า 

• เข้าเต้าผิดวิธี อมไม่ลึกถึงลานนม
• ลูกมีพังผืดใต้ลิ้นหรือพังผืดริมฝีบากบน

บาดเจ็บจากการปั๊มนม 

• เครื่องปั๊มมีแรงดูดเกินมาตรฐานความปลอดภัย (มากกว่า 250 mmHG หรือ 330 mBar)
• ใช้เวลาปั๊มนมนานเกินไป (มากกว่า 30 นาที)
• ใช้กรวยปั๊มขนาดไม่เหมาะสม (เล็กหรือใหญ่เกินไป)
• ใช้กรวยปั๊มแบบซิลิโคนทั้งชิ้น (ทำให้แรงดูดแรงเกินไป)

อาการบาดเจ็บทำให้น้ำนมลด

ร่างกายคุณแม่จะผลิตน้ำนมตามหลักของ อุปสงค์และอุปทาน กล่าวคือ หากน้ำนมได้รับการระบายออกจากเต้าบ่อยๆ ไม่ว่าจะจากการที่ลูกดูดหรือปั๊มนม จะทำให้ร่างกายผลิตน้ำนมมากขึ้น 

ในทางกลับกัน หากระบายได้น้อย เช่น ลูกดูดไม่ถูกวิธี ดูดไม่ได้น้ำนม ดูดไม่บ่อย หรือเครื่องปั๊มนมไม่เหมาะสม ปั๊มนมไม่ออก ไม่ได้ปั๊มอย่างมีวินัย จะทำให้ร่างกายผลิตน้ำนมน้อยลง และค่อยๆ แห้งไปในที่สุด 

อาการบาดเจ็บที่หัวนมหรือเต้านมเป็นระยะเวลานานๆ จะยับยั้งการหลั่ง Oxytocin ทำให้เต้านมขับน้ำนมออกได้น้อย ซึ่งจะส่งผลให้การผลิตน้ำนมลดลง 

เพื่อให้อาการบาดเจ็บไม่กลับมาเป็นอีก คุณแม่ควรปรับท่าการเข้าเต้าให้ถูกวิธีและเลือกใช้เครื่องปั๊มนมที่มีแรงดูดไม่เกินมาตรฐานความปลอดภัย

*Mothers' attitudes to and experience of breast feeding: a primary care study. Graffy JP Br J Gen Pract. 1992 Feb; 42(355):61-4.

*Methods to prevent and manage nipple pain in breastfeeding women. Ziemer MM, Paone JP, Schupay J, Cole E West J Nurs Res. 1990 Dec; 12(6):732-43; discussion 743-4.